Simina 19, 11000 Beograd, Srbija; // telefon:+381 11 30 32 125; faks:+381 11 263 43 48;
      

Osnivanje Crvenog krsta Srbije


Dvadesetpetog januara, po starom kalendaru, odnosno 6. februara po novom, 1876. godine, na inicijativu dr Vladana Đorđevića, uglednog vojnog lekara, u Dvorani beogradske opštine, osnovano je Srpsko društvo Crvenog krsta.

Za prvog predsednika izabran je mitropolit Mihajlo Jovanović, a Upravu je činilo nekoliko uglednih građana tadašnje Srbije.

Nakon izbora, Glavni odbor obratio se Proglasom narodu, izlažući svoje ciljeve i dužnosti Društva, pozivajući građane da se upišu u članstvo i osnuju pododbore u celoj zemlji. Prvi zadatak novoosnovanog Društva bio je zbrinjavanje izbeglica koje su dolazile zbog Hercegovačkog ustanka. U godini osnivanja, Srpsko Društvo Crvenog krsta okupilo je oko 2000 članova i osnovalo je 35 pododbora u zemlji.

Iste godine, 24.marta na inicijativu Srpskog društva Crvenog krsta Kneževine Srbije pristupila je Ženevskim konvencijama. Kneževina Srbija visoko je cenila zalaganje Društva u pomoći ljudima, a osnovni zadatak tadašnjeg Crvenog krsta bio je pomoć vojnom sanitetu. Knez Milan Obrenović odlikovao je predsednika Crvenog krsta Velikim krstom Takovskog reda, a 11. juna 1876. godine Međunarodni komitet Crvenog krsta priznao je Srpsko društvo Crvenog krsta.

Rad Društva bio je usmeren na prikupljanje novčanih i materijalnih sredstava, organizovanje bolnica, obuku dobrovoljnih bolničarki, nabavku sanitetskog materijala, angažovanju lekara i pružao je veliku pomoć vojnom sanitetu.

Bez obzira na teškoće i uzastopne ratove, veliki broj ranjenika, izbeglica i sve teškoće kroz koje je prolazio narod na ovim prostorima, humana ideja Crvenog krsta se širila, tako da je 1885. godine Srpsko društvo Crvenog krsta imalo 105 pododbora. U Srpsko-bugarskim ratovima, Srpsko društvo Crvenog krsta obavljalo je evakuaciju i zbrinjavanje ranjenika sa svojih 45 sanitetskih vozila, 37 pokretnih bolnica i sanitetskim vozom. Srpsko društvo Crvenog krsta je izdejstvovalo da vrhovni komandant Kralj Milan, dozvoli transporte evropskih društava Crvenog krsta preko Srbije kao pomoć za Bugarsku, sa kojom je Srbija bila u ratu, poštujući Ženevsku konvenciju.

Zakonskim odredbama iz 1896. godine Društvo je postalo autonomno, njegov amblem je zaštićen od zloupotreba, dobijene su povlastice na želenici, pravo na besplatno korišćenje telegrama, oslobođenje od carinskih dažbina, kao i od svih taksi od zemaljskih vlasti.

Temelji Doma Crvenog krsta udareni su juna 1879. godine u Siminoj ulici u Beogradu, gde se Crveni krst Srbije i danas nalazi.

U prvom svetskom ratu Društvo je delovalo u zemlji i inostranstvu. Naime, deo Srpskog Društva ostao je u Beogradu i Kruševcu, sedište se premestilo u Niš, deo se sa vojskom i Vladom evakuisao na Krf, azatim preko Italije u Švajcarsku. Društvo je nastavilo rad 1918.godine i već 1920.godineimalo 40 pododbora i oko 30.000 članova. U to vreme veliku pomoć narodu preko Crvenog krsta, pružali su naši iseljenici. Srpsko društvo Crvenog krsta održalo je 25. decembra 1921. godine svoj poslednji godišnji skup i svoje tekovine prenelo je na svog naslednika - Društvo Crvenog krsta Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Crveni krst je i kasnije menjao ime u zavisnosti od imena države u kojoj je postojalo. Tokom drugog svetskog rata Društvo je delovalo pod imenom Društvo Crvenog krsta Kraljevine Jugoslavije, a krajem 1944. godine u svim republikama osnovani su glavni odbori Crvenog krsta.

 

U periodu raspada bivše Jugoslavije, Crveni krst Srbije nastavio je da ostvaruje svoje zadatke zbrinjavajući veliki broj izbeglica i raseljenih, distribuirajući pomoć od međunarodnih donatora, uglavnom od Međunarodnog komiteta Crvenog krsta, Međunarodne Federacije društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca, Visokog komesarijata za izbeglice Ujedinjenih nacija, od Svetskog programa hrane, Humanitarnog biroa Evropske unije, nacionalnih društava i donatora koji su pružali pomoć tokom devedesetih i početkom ovog veka, u količini od 650.000 tona.

Raspad SFRJ prouzrokovao  je izdvajanje organizacija Crvenog krsta iz bivših jugoslovenskih republika, a Crveni krst Srbije i Crveni krst Crne Gore su nastavili sa radom kao Jugoslovenski Crveni krst. Avgusta 1993. godine Međunarodni komitet Crvenog krsta potvrdio je kontinuitet Nacionalnog društva Jugoslovenskog Crvenog krsta u neprekidnom trajanju od međunarodnog priznanja dva društva od 1876. godine.

Danas je Crveni krst Srbije Nacionalno društvo. Međunarodno priznanje mu je potvrđeno 21.9.2006. godine.

Crveni krst Srbije sa 183 organizacije Crvenog krsta u gradovima i opštinama i 2 pokrajinske organizacije Crvenog krsta posebno se angažovao na prihvatu i zbrinjavanju izbeglih i prognanih lica sa prostora bivše Jugoslavije kojih je bilo i do sedamsto hiljada, kao i u zbrinjavanju privremeno raseljenih lica sa Kosova i Metohije, kojih je blizu 200.000.
Kroz različite socijalne programe Crveni krst Srbije pomaže i socijalno ugroženo stanovništvo u Republici Srbiji (preko 10% od ukupnog broja stanovnika). Redovnim distribucijama pomoći na Kosovo i Metohiju Crveni krst Srbije pomaže ugrožene kategorije stanovnika.