"STARENJE U GRADOVIMA – izazovi savremenog društva" predstavljaju rezultate istraživanja koje je Crveni krst Srbije realizovao u saradnji sa Poverenicom za zaštitu ravnopravnosti, a uz podršku Populacionog fonda Ujedinjenih nacija (UNFPA), Kancelarija u Beogradu.

Dva glavna trenda koja danas oblikuju globalno društvo su starenje stanovništva i urbanizacija – migracija stanovništva iz ruralnih područja u gradove. Predviđa se da će se oba trenda nastaviti i u budućnosti. U ovom trenutku je 901 milion osoba na planeti starijih od 60 godina a procene su da će njihov broj porasti na 1,4 milijarde do 2030. godine i čak na dve milijarde do 2050. godine, što će činiti 22% svetske populacije.

U Srbiji po podacima Zavoda za statistiku u 2018. godini udeo osoba starijih od 65 godina u stanovništvu bio je 19%, a demografske procene su da će do 2030. godine biti 21% sa čak 5% starijih od 80 godina u ukupnoj populaciji.

Sa druge strane, više od polovine svetskog stanovništva (54%) trenutno živi u gradovima, a procene su da će do 2050. godine ovo biti čak dve trećine populacije (66%). U Evropi ova populacija čini 68% od ukupnog stanovništva dok u Srbiji trenutno 56% živi u gradovima. Ako se pogleda samo populacija starijih, 58% svih starijih na svetu – više od 500 miliona – živi u gradovima.

Ciljevi istraživanja su bili: da se utvrde okolnosti u kojima starije žene i muškarci iz urbanih sredina žive; da se ukaže na dostupnost usluga, pre svega zdravstvene i socijalne zaštite, kao i drugih javnih usluga, uključujući i transport; da se proceni bezbednost starijih koji žive u urbanim sredinama; da se utvrde potrebe starijih žena i muškaraca koji žive u urbanim naseljima u Srbiji; da se daju optimalne preporuke za poboljšanje kvaliteta života starijih žena i muškaraca; kao i da se promovišu primeri dobre prakse.

Istraživanje je sprovedeno tokom septembra i oktobra  2017. godine na teritoriji Republike Srbije na slučajnom, reprezentativnom uzorku ispitanika uzrasta starijeg od 65 godina koji žive u urbanim sredinama.  Takođe je realizovano i 5 fokus grupa u kojima su učestvovale 74 starije osobe. Upitnik je sadržao 72 pitanja iz 8 tematskih oblasti.

Istraživanje je pokazalo da uprkos relativno udobnijem i bezbednijem životu u gradu u odnosu na ruralne oblasti, postoji niz izazova na koje treba odgovoriti i barijera koje treba ukloniti a koje se tiču infrastrukture i adekvatnih arhitektonskih rešenja, prevencije hroničnih nezaraznih bolesti i podsticanja zdravih životnih stilova, boljeg dizajna usluga socijalne zaštite i obezbeđivanja podrške neformalnim negovateljima, uključivanja starijih u planiranje i pripreme za krizne situacije, borbe protiv ejdžizma i pružanja mogućnosti za društveni angažman kroz rad, obrazovanje, umetnost i rekreaciju a što će voditi ka većoj socijalnoj uključenosti, individualnoj dobrobiti i trajnim ekonomskim doprinosima tokom života pojedinca.

Autori publikacije su: Brankica Janković, Nataša Todorović, Gradimir Zajić i Milutin Vračević.