U periodu od  29. maja do 2. juna 2023 u Sutomoru u Crnoj Gori održana je edukacija edukatora na temu Psihološke prve pomoći. Obuka je bila namenjena Nacionalnim društvima Crvenog krsta iz Jugoistočne Evrope i imala je za cilj jačanje kapaciteta u pružanju psihološke prve pomoći i psihosocijalne podrške i unapređenje mentalnog zdravlja.

Problemi sa mentalnim zdravljem su vodeći uzrok patnje i invaliditeta u regionu Evrope. Specifični problemi koji se odnose na mentalno zdravlje mogu biti različite prirode, i mogu se odnositi na sve uzraste i društvene grupe. Oni uključuju nalet očaja, upornu prevalenciju depresivnih i anksioznih poremećaja, rast samopovređivanja i samoubistava i nezadovoljene potrebe ljudi koji boluju od demencije ili od poremećaja iz autističnog spektra. Rana i odgovarajuća podrška mentalnom zdravlju i psihosocijalna podrška je važna kako bi se sprečilo da problemi/tegobe prerastu u teža stanja. Deca i mladi suočavaju sa posebnim rizicima i vrlo je važna rana intervencija kako bi se problemi prevazišli i razvila otpornost, a to je moguće pod uslovom da imaju pristup osnovnim uslugama i resursima na nivou porodice i zajednice. U mnogim slučajevima, patnja pojedinaca i njihovih porodica je otežana stigmom, diskriminacijom i socijalnom isključenošću, pa način na koji društvo gleda na osobe sa mentalnim problemima postaje deo samog problema. Uprkos često ograničenim resursima i sredstvima, Nacionalna društva Crvenog krsta širom regiona Evrope, pružaju širok spektar usluga i aktivnosti Psihološke prve pomoći i Psihosocijalne podrške u skladu sa svojim odgovarajućim mandatima i pomoćnim ulogama.

Obuka je pokrivala sledeće ključne teme:

• Psihološka prva pomoć kao skup veština u kontekstu Mentalnog zdravlja i psihosocijalne podrške u zajednici;
• Principi u psihološkoj prvoj pomoći u kontekstu raseljenja;
• Pružanje prve psihološke pomoći;
• Osnovni principi intervencija u zajednici relevantne za psihološku prvu pomoć;
• Stresori i reakcije vezane za raseljavanje;
• Tuga zbog gubitka i psihološka prva pomoć;
• Pristup na osnovu informacija o traumi u psihološkoj prvoj pomoći
• Razumijevanje transgeneracijske traume u raseljenju i oružanim sukobima;
• Principi učenja odraslih, sistemi vršnjačke podrške i bezbedne povratne informacije;
• Slojevi u razgovoru i kako ih integrisati u psihološku prvu pomoć
• Složene reakcije i situacije;
• Svesnost o potrebi i važnosti brige o sebi prilikom pomaganja drugima.

Edukatori na treningu bili su: Ea Suzanne Akasha, tehnički savetnik Referentnog centra za psihosocijalnu podršku Međunarodne federacije Društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca (IFRC PS Centar), Milutin Vračević i Nataša Todorović, Crveni krst Srbije, Sanja Pupačić delegat za Mentalno zdravlje i psihosocijalnu podršku (MHPSS), Delegacija klastera Međunarodne federacije Društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca (IFRC Sarajevo).

Obuka je bila zasnovana na kombinovanom učenju gde su polaznici morali pre obuke da se upoznaju sa materijalima, a tokom petodnevne obuke pored interaktivnih sesija morali su da pripreme sopstvene sesije pod nadzorom trenera, a povratne informacije dobilali su od ostalih učesnika kao i trenera.  Obuci su prisustvovali predstavnici: Crvenog krsta Srbije, Crvenog krsta Albanije, Društva Crvenog krsta/križa Bosne i Hercegovine, Crvenog krsta Republike Severne Makedonije, Crvenog krsta Bugarske i Crvenog krsta Crne Gore.

Prvi put se na jednoj obuci radio deo o transgeneracijskoj trauma i taj deo su vodili edukatori iz Crvenog krsta Srbije. Ova obuka bila je i jačanje kapaciteta u okviru projekta „Jačanje otpornosti starijih osoba i osoba sa invaliditetom tokom COVID-19 krize I budućih katastrofa”

Jеdan od ključnih projekata na koje se ova obuka nadovezuje je projekat „Jačanje otpornosti starijih osoba i osoba sa invaliditetom tokom COVID-19 krize I budućih katastrofa” koji finansira EU, a vodi Crveni krst Srbije. U ovom projektu učestvuju i nacionalna društva Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore i Severne Makedonije. Projekat ima za cilj očuvanje mentalnog zdravlja i povećanje otpornosti starijih osoba, osoba sa invaliditetom, kao i drugih osoba pogođenih katastrofama kao što su raseljena lica, putem usluga psihosocijalne podrške na daljinu koje se pružaju u 30 telefonskih centara, kao i podrške licem u lice.